Timboektoe, Mali

5. Een haard van Afrikaanse rijken

Timboektoe, een UNESCO-werelderfgoedlocatie ingeschreven in 1998, is een stad in Mali in West-Afrika, wordt geassocieerd met een rijke geschiedenis en cultuur. De rivier de Niger stroomt 20 kilometer ten zuiden van deze stad en de noordelijke grens wordt gevormd door de Sahara. De stad wordt momenteel bewoond door een bevolking van 54.453 mensen (volgens de volkstelling van 2009) en dient als de hoofdstad van de Timboektoe regio van het land. Al eeuwenlang heeft de stad gediend als het hart van machtige Afrikaanse rijken. De stad, liggend op een cruciaal punt in de trans-Sahara oude handelsroute, werd veroverd en heroverd door verschillende imperiale machten sinds de 12e eeuw met de intentie om zijn economisch potentieel te benutten. Voor enkele eeuwen, Timboektoe diende ook als het centrum van de islamitische wetenschap en leren.

4. Verhoog de macht en prestaties

Verschillende stukken archeologisch bewijs van ijzertijd nederzettingen, die dateren uit de 5e eeuw voor Christus, zijn ontdekt in Timboektoe. Men gelooft dat dergelijke nederzettingen hier floreerden tot de 10e of 11e eeuw na Christus. Vanaf de 12e eeuw werd Timboektoe een deel van de oude Afrikaanse handelsroute en bloeide sterk met rijkdom die werd gegenereerd door handel in ivoor, slaven, goud en zout. In de 14e eeuw werd de stad een deel van het oude Mali-rijk. Sindsdien probeerden verschillende koninkrijken en stammen Timboektoe te vangen. In de 15e eeuw kwam de stad onder de tijdelijke controle van de Toeareg-stammen maar werd al snel in 1468 geannexeerd door het Songhai-rijk. In de volgende eeuw diende Timboektoe als de hoofdstad van het Marokkaanse rijk. In al die jaren onderging de stad grote culturele omwentelingen. Verschillende architectonische wonderen waaronder moskeeën en mausolea werden gebouwd in de stad tussen de 14e en 16e eeuw. Tegenwoordig herinneren de ruïnes van deze gebouwen toeristen aan het glorieuze verleden van de stad.

3. Religieuze betekenis

In zijn gouden dagen diende Timboektoe als een van de belangrijkste centra van islamitisch leren in de Afrikaanse wereld. Gerenommeerde islamitische geleerden uit Cairo, Perzië en Bagdad zouden in de stad wonen, de islam prediken en ook onderzoek doen naar verschillende aspecten van wetenschap en theologie. 25.000 studenten leefden en leerden over de islam, wetenschap, geneeskunde, astronomie en rechten aan de universiteiten en madrassahs in de stad. Duizenden exemplaren van islamitische manuscripten werden hier gepubliceerd en boeken kwamen uit andere delen van de geavanceerde islamitische wereld naar Timboektoe voor gebruik door de geleerden die zich hier vestigden. Vandaag, hoewel geen van deze oude glorie overblijft, herinneren de ruïnes van de indrukwekkende moskeeën in de stad en de laatste paar bewaarde oude documenten en teksten ons aan de invloed van Timboektoe in de oude islamitische wereld.

2. Weigeren en ondermijnen

Geleidelijk aan het veranderen van de wereldpolitiek en de verandering in handelspatronen begon Timboektoe zijn glorie vanaf de 17e eeuw te verliezen. Gedurende deze tijd regeerden verschillende binnenvallende stammen de stad. In 1893 kwam Timboektoe onder de heerschappij van het Franse rijk. Vanaf dat moment is Timbuktu nooit meer hersteld. Zelfs nadat het deel uitmaakte van het onafhankelijke Afrikaanse land Mali, werden de mensen in de stad geconfronteerd met verarming. Verhoogde woestijnvorming en verlies van het belang van de trans-Sahara handelsroute waren primair verantwoordelijk voor de achteruitgang van de stad.

1. Huidige staat en instandhouding

Tegenwoordig worstelt de regering van Timboektoe om toeristen naar deze historische stad te lokken. Met wijdverspreide armoede en gebrek aan fondsen, is er een dringende behoefte aan het ontwikkelen van een stabiele toeristeninstroom in de stad om de economie van de regio te helpen. De aantasting van moderne nederzettingen op de historische locaties moet ook worden gecontroleerd door de betrokken autoriteiten. De afschuwelijke staat van het Werelderfgoed Timboektoe dwong de UNESCO om het in 1990 in gebruik te nemen als Werelderfgoed in Gevaar. Na grote reparatie- en renovatiewerken van de overheid werd de vermelding van Timboektoe in de gevarencategorie echter verwijderd. In 2012 werd de stad geconfronteerd met een nieuwe dreiging van islamitische militanten die een aantal heiligdommen en graven in de stad verwoestten en beweerden dat verafgoding van welke vorm dan ook tegen de principes van de islam is.