Wat is autoritarisme?

Autoritmisme is een systeem van leiderschap waarbij de leider absolute en autoritaire macht heeft en zijn of haar doelstellingen implementeert zonder advies en advies in te winnen bij de aanhangers of onderdanen van dergelijke leiders. Dit systeem van leiderschap wordt gekenmerkt door een centrale macht en de onderdrukking van individuele vrijheden van de onderwerpen. De leider is de allerhoogste en er bestaat geen hoger gezag boven hem of haar, daarom geeft hij de macht om alles onder zijn of haar leiderschap naar eigen goeddunken te beoordelen. Het autoritarisme is een van de oudste systemen van leiderschap en wordt al duizenden jaren door oude beschavingen beoefend.

Geschiedenis

Menselijke samenlevingen hebben gedurende de geschiedenis autoritarisme uitgeoefend. De meeste, zo niet alle, koninkrijken in de oude wereld oefenden autoritarisme uit, waarbij de monarch volledige en absolute macht uitoefende en alle beslissingen nam met betrekking tot het bestuur van de koninkrijken. Deze monarchen zouden manipulatie of zelfs kracht gebruiken om hun onderdanen de ingestelde wetten en regels te laten volgen. De moderne vorm van autoritarisme heeft zijn wortels in Slavische vorsten die in de 17e, 18e en 19e eeuw regeerden over Oost-Europa. Deze vorsten oefenden het autoritarisme uit om zich te onderscheiden van de constitutionele monarchen die heersten over andere delen van Europa, zoals Groot-Brittannië. Lewin, Lippitt en White waren de eerste geleerden die het 'autoritarisme' systeem van bestuur in 1938 beschreven en onderscheidden het van een democratisch bestuurssysteem.

Kenmerken

Er zijn verschillende kenmerken die een autoritaire vorm van leiderschap definiëren. Een kenmerk is dat de leider absolute macht heeft in het besturen van een land of organisatie. Als gevolg van absolute macht zijn de beslissingen van de leider definitief en kunnen niet worden aangetast. Het besluitvormingsproces is daarom direct omdat de leider vooraf weinig of geen raad of advies nodig heeft. Het besluitvormingsproces in een autoritair systeem is rigide en volledig afhankelijk van de wensen van de leider. De onderwerpen of ondergeschikten hebben beperkte input in de werking van de organisatie of het land. In de meeste gevallen zal de leider dwang, manipulatie of brute kracht gebruiken om zijn ondergeschikten of onderwerpen te laten voldoen aan de doelstellingen van de leider. In een autoritair systeem vertrouwen leiders hun onderwerpen niet en zijn ze van mening dat de onderwerpen alleen kunnen worden gecontroleerd. De legitimiteit van een autoritaire regering is voornamelijk gebaseerd op emotie, waarbij subjecten de leiding identificeren als de remedie tegen alle sociale problemen in de samenleving. Een autoritaire regering wordt ook gekenmerkt door een beperkt politiek pluralisme, waarbij politieke tegenstanders van het heersende regime te maken krijgen met beperkingen die de autoritaire leider op hen heeft gesteld.

Verdiensten van autoritarisme

Hoewel de term 'autoritarisme' in de geschiedenis een negatieve connotatie heeft, zijn er ook tal van voordelen voor autoritair leiderschap. Een van de verdiensten van autoritarisme is de stroomlijning van het besluitvormingsproces, waardoor beslissingen snel kunnen worden genomen, een voordeel dat het best wordt weergegeven in urgente omstandigheden zoals bij militaire operaties waar snel beslissingen moeten worden genomen. Een gestroomlijnd besluitvormingsproces bespaart tijd die wordt gebruikt in consultaties. Een andere verdienste van het hebben van een autoritair leiderschap is een nauw en nauwlettend overzicht van de leider, die voorkomt dat de ondergeschikten en onderwerpen onzorgvuldige fouten maken of verslappen bij het vervullen van hun taken. Nauwlettend toezicht resulteert in een hogere productiviteit van werknemers en hoogwaardig werk. Omdat de leider in een autoritair systeem veel respect afdwingt van de volgelingen, en de onderwerpen oppassen dat ze niet ingaan tegen de richtlijnen van de leider. Door de enige beslisser te zijn, is de leider ontheven van de inspannende activiteit van het vertrouwen op externe hulp om hun doelstellingen te bereiken.

Beperkingen van het autoritarisme

Omdat autoritarisme wordt geassocieerd met dictaturen en onderdrukkende regimes, zijn de nadelen van het systeem bekend en maken het geen ideaal systeem van leiderschap in welk land dan ook. Een nadeel van een autoritair systeem is dat het de verbeeldingskracht en creativiteit van de onderwerpen in een organisatie of land onderdrukt. Input van burgers is gunstig voor de leider, maar autoritarisme is een actie die de subjecten ontmenselijkt die onaangekondigd instructies van de leider moeten aannemen. De motivatie om in zo'n omgeving te werken is meestal laag omdat de onderwerpen zelden worden gewaardeerd, waarbij de leider alle eer opeist voor de prestaties van de hele organisatie.

Antiautoritarisme

Anti-autoritarisme is het tegenovergestelde van autoritarisme. In tegenstelling tot autoritarisme wordt anti-autoritarisme gekenmerkt door het geloof in volledige gelijkheid van personen voor de wet en burgerlijke vrijheden. Anti-autoritarisme deelt veel kenmerken met anarchisme. Anti-autoritarisme schrijft vrije gedachten voor, waar mensen worden aangemoedigd om meningen te uiten die gebaseerd zijn op rede en logica en niet beperkt worden door traditie, religieuze overtuigingen of autoriteit in een proces dat bekend staat als vrijdenken. Anti-autoritarisme wordt ook gekenmerkt door het delen van meningen en vrijwillige ondergeschiktheid, waarbij een persoon advies van professionals mag vragen omdat dergelijke personen meer ervaring en kennis hebben op hun respectieve terrein terwijl ze hun recht op kritiek behouden. Het midden van de 20e eeuw zag de opkomst van een anti-autoritaire beweging in het Westen, in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. De golf van anti-autoritarisme die door Europa en de Verenigde Staten vloog, was gebaseerd op antifascisme en het verzet tegen de opkomst van mondiale supermachten. De populariteit van anti-autoritarisme in het midden van de 20e eeuw werd versterkt door invloedrijke bohemien culturele bewegingen van de jaren 1950 en 1960, zoals de hippies en de "Beat Generation" die anti-autoritaire tendensen had. Een andere bohemian beweging van de 20e eeuw wiens overtuigingen in overeenstemming waren met anti-autoritarisme waren de punks van de jaren 1970. Deze culturele bewegingen die een grote aanhang hadden onder de jeugd, gebruikten geweldloze middelen om hun anti-autoritaire activisme uit te voeren.

Autoritarisme en gender

Er bestaat een verband tussen autoritarisme en genderongelijkheid, een openbaring die tot stand kwam in een onderzoek van Brandt en Henry. Het onderzoek toonde aan dat genderongelijkheid wijdverbreid was in samenlevingen waar burgers autoritaire overtuigingen hadden. In dergelijke samenlevingen hadden vrouwen weinig (of geen) leidende posities en alle leiderschapskenmerken zoals verbeeldingskracht of onafhankelijkheid werden onderdrukt als manifestatie bij vrouwen. In deze autoritaire samenlevingen namen mannen leidinggevende functies in terwijl vrouwen uiterst weinig dominante maatschappelijke rollen vervulden. De studie toonde ook aan dat autoritaire opvattingen niet alleen tot uiting kwamen in het dominante geslacht in de samenleving, maar dat deze werden gedeeld door zowel de mannelijke als vrouwelijke bevolking in dergelijke samenlevingen, ongeacht het geslacht dat wordt onderdrukt.